Tytułem wstępu wyjaśnić należy, iż jeśli małżonkowie przed wstąpieniem w związek małżeński nie zawrą żadnej z majątkowych umów małżeńskich, wówczas z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa małżeńska (ustawowa). Wspólność ta obejmuje przedmioty nabyte w trakcie trwania małżeństwa zarówno przez oboje małżonków jak i przez każdego z nich osobno. Przedmioty te stanowią majątek wspólny. Z kolei przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością majątkową (np. nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego, w spadku lub w czasie obowiązywania umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową) należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wskazać ponadto trzeba, że w trakcie trwania małżeństwa małżonkowie również (jak i przed wstąpieniem w związek małżeński) mogą znieść ustawową wspólność majątkową zawierając przed notariuszem umowę majątkową małżeńską lub mogą też żądać ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd. Co istotne, równocześnie z uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego wspólność majątkowa małżeńska ustaje z mocy prawa.
Po ustaniu wspólności majątkowej małżonkowie są uprawnieni do żądania podziału majątku wspólnego. Można go dokonać umownie lub w toku postępowania sądowego. O podział majątku wspólnego można wystąpić w każdym momencie albowiem takie żądanie nie ulega przedawnieniu. Opłata do wniosku o podział majątku wspólnego przed sądem wynosi 1000 zł. Jednakże w sytuacji gdy strony złożą zgodny projekt podziału wówczas opłata wyniesie jedynie 300 zł.
Podkreślenia wymaga, iż już w pozwie rozwodowym strony są uprawnione do złożenia wniosku o podział majątku wspólnego. Niemniej jednak sąd dokona podziału majątku już w wyroku rozwodowym jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Kiedy małżonkowie są zgodni co do składników majątku i sposobu jego podziału, wówczas przyjąć należy, że nie występuje zagrożenie przedłużenia trwania procesu. Konieczne jest jednak odpowiednie przygotowanie wszelkich dokumentów niezbędnych do ustalenia co wchodzi w skład majątku wspólnego jeszcze przed wniesieniem pozwu o rozwód.
Na koniec wskazać należy, iż możliwe są trzy sposoby podziału składników wchodzących w skład majątku wspólnego, a mianowicie:
podział fizyczny rzeczy wspólnej,
przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli ze spłatą lub dopłatą na rzecz drugiego współwłaściciela,
sprzedaż rzeczy wspólnej i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży.